Facebook
Các bệnh nội tiết tố nữ thường gặp có thể bạn chưa biết
Nếu hàm lượng hormone quá cao hoặc quá thấp trong cơ thể, hoặc nếu cơ thể không đáp ứng đúng cách với hormone, người đó có thể mắc các rối loạn nội tiết. Những tình trạng này có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Xem ngay các bệnh nội tiết tố nữ trong bài viết dưới đây của Dr.Health.
Xem thêm: Viên uống hỗ trợ và phòng ngừa điều trị tai biến đột quỵ Nhật Bản
Bệnh tiểu đường và các biến chứng
Tại Việt Nam, hơn 55% bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường gặp phải các biến chứng, trong đó có 34% biến chứng liên quan đến tim mạch, 39,5% có biến chứng về mắt và thần kinh, và 24% gặp biến chứng liên quan đến thận.
Bệnh tiểu đường có đặc trưng là mức đường trong máu luôn cao hơn mức bình thường do cơ thể bị thiếu hụt insulin hoặc không đáp ứng đúng với insulin, dẫn đến rối loạn quá trình chuyển hóa đường trong máu. Điều này cản trở quá trình chuyển đổi các chất bột đường thành năng lượng, khiến đường tích tụ trong máu ngày càng tăng.
Khi đường tích tụ trong máu kéo dài, mức đường cao liên tục làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các bệnh lý khác, gây tổn thương cho các cơ quan và bộ phận như mắt, thận,... và trong một số trường hợp, dẫn đến tử vong. Đặc biệt, biến chứng liên quan đến tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho người mắc bệnh tiểu đường.
Bệnh bướu giáp và phương pháp điều trị
Bệnh bướu giáp, hay còn gọi là bướu cổ hoặc bướu tuyến giáp, có thể được phân loại theo nhiều cách, bao gồm cả cách phát triển và mức độ bất thường về hormone tuyến giáp.
Phân loại bướu cổ dựa trên cách phát triển
Bướu cổ đơn giản (lan tỏa): Toàn bộ tuyến giáp sưng lên, mịn khi sờ vào.
Bướu cổ dạng nốt: Hình thành khối u rắn hoặc chứa chất lỏng, cảm giác giống như cục u bên trong tuyến giáp.
Bướu cổ đa nhân: Có nhiều cục (nốt) trong tuyến giáp, có thể nhìn thấy hoặc phát hiện bởi bác sĩ qua khám tổng quát hoặc siêu âm.
Phân loại bướu cổ dựa trên nồng độ hormone tuyến giáp
Bướu cổ độc: Tuyến giáp nở rộ và tiết ra quá nhiều hormone tuyến giáp. Nếu có nhiều nốt và nhiều hormone được tiết ra, gọi là bướu cổ độc nhiều nốt.
Bướu cổ không độc: Tuyến giáp mở rộng nhưng mức độ hormone tuyến giáp bình thường. Điều này có nghĩa không phải cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) hoặc suy giáp (tuyến giáp hoạt động kém).
Bệnh bướu giáp là một trong những dạng rối loạn tuyến giáp phổ biến nhất, khiến tuyến giáp phình to và không thường xuyên. Bướu cổ thường không gây đau nhưng nếu bướu lớn có thể gây ra khó thở, khó nuốt, hoặc khàn tiếng.
Các phương pháp điều trị
Việc điều trị bướu cổ phụ thuộc vào mức độ phình to của tuyến giáp, triệu chứng và nguyên nhân gây ra nó. Bao gồm:
Không cần điều trị / Theo dõi: Nếu bướu cổ nhỏ và không gây phiền toái, bác sĩ có thể khuyên không cần điều trị, nhưng người bệnh cần được theo dõi kỹ càng để theo dõi sự thay đổi của tuyến giáp.
Sử dụng thuốc: Levothyroxine (Levothroid, Synthroid) được sử dụng như liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp. Bác sĩ kê đơn nếu bướu cổ là do suy giáp hoặc cường giáp. Bác sĩ cũng có thể kê đơn aspirin hoặc thuốc corticosteroid nếu bướu cổ do viêm.
Điều trị bằng iốt phóng xạ: Phương pháp này thường được sử dụng trong trường hợp tuyến giáp hoạt động quá mức, khi uống iốt phóng xạ bằng đường uống. I-ốt sẽ đến tuyến giáp và giết chết các tế bào tuyến giáp, làm giảm kích thước tuyến. Sau điều trị, người bệnh có thể cần sử dụng liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp suốt đời.
Phẫu thuật: Bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để loại bỏ toàn bộ hoặc một phần tuyến giáp (cắt bỏ tuyến giáp). Phẫu thuật cũng có thể được sử dụng để loại bỏ các nốt sần. Đối với các trường hợp mắc ung thư, phẫu thuật cũng là cách điều trị. Tùy thuộc vào số lượng tuyến giáp bị loại bỏ, người bệnh có thể cần sử dụng liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp cho phần còn lại của cuộc đời.
Bệnh cường giáp và các phương pháp điều trị
Cường giáp là tình trạng xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng dư thừa này có thể bao gồm viêm tuyến giáp hoặc bệnh Graves (bệnh bướu độc lan tỏa).
Tình trạng cường giáp có thể gây ra một loạt triệu chứng như nhịp tim nhanh hoặc không đều, khó ngủ, cảm giác khó chịu và lo lắng, mệt mỏi, cảm thấy nóng bức, tiểu thường xuyên hoặc tiêu chảy, gầy sút cân, và phình to cổ (bướu giáp).
Nếu không được điều trị, bệnh Graves có thể gây ra nhiễm độc giáp nghiêm trọng. Cơn bão giáp, một trạng thái nhiễm độc giáp cấp tính, có thể đe dọa tính mạng. Nếu nhiễm độc giáp kéo dài và nặng, có thể gây sụt cân nghiêm trọng kèm theo dị hóa xương và cơ. Biến chứng về tim và tâm thần cũng có thể gây ra các bệnh tật đáng kể. Bệnh Graves còn liên quan đến các vấn đề về mắt, da và bạch cầu.
Cơn bão giáp là trạng thái nhiễm độc giáp phóng đại, thường xảy ra ở những bệnh nhân không được phát hiện hoặc không được điều trị đầy đủ, hoặc do các sự kiện như phẫu thuật tuyến giáp, phẫu thuật không giáp, nhiễm trùng hoặc chấn thương. Lúc đầu, tỷ lệ tử vong cấp tính của cơn bão giáp lên đến gần 100%. Tuy nhiên, đến nay, với liệu pháp tích cực và nhận biết sớm hội chứng, tỷ lệ tử vong chỉ ở mức 20%.
Để điều trị cường giáp, có 3 phương pháp chính bao gồm:
Điều trị nội khoa bằng thuốc: Sử dụng thuốc để kiểm soát mức hormone tuyến giáp trong cơ thể.
Liệu pháp điều trị phóng xạ bằng cách uống iod chứa chất phóng xạ: Phương pháp này giúp giảm kích thước tuyến giáp phình to.
Điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật tuyến giáp: Bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật để loại bỏ toàn bộ hoặc một phần tuyến giáp.
Bệnh suy giáp và cách điều trị
Trái ngược với cường giáp, suy giáp là tình trạng khi tuyến giáp không sản xuất đủ lượng hormone cần thiết cho cơ thể. Đây là một trong những rối loạn tuyến giáp phổ biến nhất, gây chậm lại các quá trình trong cơ thể.
Triệu chứng của bệnh suy giáp bao gồm: mệt mỏi, cảm giác sợ lạnh, da khô, nhịp tim chậm, cảm giác chuột rút, táo bón, và tăng cân.
Phương pháp điều trị thường là bổ sung hormone tuyến giáp để kiểm soát các triệu chứng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị sớm, bệnh suy giáp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch và gây vô sinh.
Bướu tuyến thận và phương pháp điều trị
Mỗi quả thận trong cơ thể đều có một tuyến thượng thận, là một phần của hệ nội tiết, có chức năng sản xuất các hormone quan trọng như aldosterone, cortisol từ vỏ thượng thận và adrenalin từ tủy thượng thận. Hầu hết các khối u ở tuyến thượng thận đều lành tính. Tuy nhiên, trong vài trường hợp, những khối u này có thể tiết ra hormone mức độ cao, gây ra các biến chứng. Để điều trị bướu tuyến thận, có thể sử dụng thuốc hoặc cần phải thực hiện phẫu thuật.
Hội chứng Cushing và phương pháp điều trị
Hội chứng Cushing là tình trạng cơ thể dư thừa lượng hormone cortisol. Cortisol giúp cơ thể đối phó với căng thẳng, điều chỉnh quá trình trao đổi chất và duy trì huyết áp.
Sự dư thừa cortisol ở người mắc hội chứng Cushing có thể gây ra các triệu chứng như tăng cân, teo nhỏ chân tay, mặt tròn không bình thường, hình thành cục mỡ giữa vai (gù trâu), lông mọc nhiều, yếu cơ, tầm nhìn mờ, giảm khả năng sinh sản và ham muốn tình dục, mệt mỏi, các vết rạn màu tím trên da và da dễ bị bầm tím.
Các biến chứng nặng nề hơn bao gồm loãng xương, tăng nguy cơ gãy xương bất thường (đặc biệt là gãy xương sườn và xương bàn chân), tăng huyết áp, đái tháo đường type 2, và nhiễm trùng thường xuyên.
Điều trị hội chứng Cushing hiệu quả cần xác định nguyên nhân gây bệnh, bao gồm hội chứng Cushing (u thượng thận), bệnh Cushing hay hội chứng Cushing do thuốc.
Hội chứng Cushing: Phẫu thuật nội soi lấy u đã thành thường quy.
Bệnh Cushing: Thường áp dụng với trường hợp phát hiện khối u, cho tỷ lệ thành công cao. Nếu khối u nhỏ khó phát hiện, người bệnh cần điều trị nội khoa để giảm triệu chứng. Tiếp tục triển khai các kỹ thuật cao hơn nhằm phát hiện chính xác khối u.
Hội chứng Cushing do thuốc: Điều trị nguyên nhân và sử dụng thuốc không có nguồn gốc corticoid thay thế. Lưu ý khi dùng glucocorticoid, cần tuân theo đúng hướng dẫn. Nếu là nguyên nhân gây bệnh này, người bệnh cần đến khám chuyên khoa nội tiết để được giải độc glucocorticoid, tránh suy thượng thận cấp, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
Bệnh cường đầu chi (Gigantism)
Bệnh cường đầu chi xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều hormone tăng trưởng, dẫn đến sự phát triển bất thường của xương, các cơ quan và các mô.
Triệu chứng thường gặp nhất là đau đầu, thường tập trung ở vùng trán và thái dương. Ngoài ra, bệnh cũng có thể gây ra các tình trạng da và xương phát triển to bất thường, đặc biệt là ở đầu, mặt, tay và chân. Các biểu hiện khác bao gồm sự thay đổi về kích thước xương, hàm dưới và trán thường bị nhô ra; da dày và có nhiều nếp nhăn trên mặt; tăng tiết mồ hôi và cơ thể có mùi khác thường; giọng nói trầm hơn.
Bệnh này tiềm ẩn nguy hiểm, đặc biệt ở Việt Nam, nơi có quan niệm rằng người có mũi to, trán to,… sẽ có tướng làm quan, điều này có thể khiến họ vô tình trì hoãn thời gian điều trị bệnh. Quá trình điều trị cường đầu chi diễn ra chậm trễ khiến người bệnh đối diện với những nguy hiểm liên quan đến tim, gan, phổi,… thậm chí đe dọa tính mạng.
Hy vọng với bài viết này của Dr.Health sẽ giúp bạn biết được các bệnh nội tiết tố nữ thường gặp để có cách phòng chống hiệu quả, kịp thời.
